Ta đang “Listen” hay “Hear”?

Ngồi ở quán cà phê, có bao giờ bạn thử để ý đến âm thanh xung quanh: bao nhiêu người đang nói chuyện? Có tiếng em bé khóc, nó đến từ phía nào của quán? Âm thanh của máy pha cà phê ra sao, tiếng nước rót ra ly? “5 ways to listen better” – bởi Julian Treasure (Tạm dịch: “5 cách để lắng nghe tốt hơn”) – bài Ted mình nghe lần đầu cách đây 7, 8 năm nhưng vẫn được mình đưa vào thực hành ở thời điểm hiện tại.

Dù gần đây bạn có nghe nói đến Meditation (Thiền) hay Live At the Present (Tập trung cho hiện tại) thì thật ra yếu tố cốt lõi của chúng chỉ là về một thứ: Lắng nghe.

Trong tiếng Anh có hai từ đó là “Listen” và “Hear”. Cả hai đều có nghĩa là nghe thấy, chỉ một hoạt động tiếp nhận thông tin. Tuy nhiên sự khác biệt khi sử dụng hai từ này đó là, “Listen” mang ý nghĩa Lắng nghe, ta tiếp nhận thông tin/ âm thanh và cố gắng hiểu chúng. Còn “Hear” chỉ có nghĩa ta tiếp nhận âm thanh/ thông tin bằng một tai – “À tôi có nghe thấy” và để chúng lọt qua tai kia mà không chủ động hiểu nó.

Con người không còn lắng nghe nhiều như trước

Trong bài Ted này, Julian chỉ ra rằng con người đang dần mất đi khả năng “Listen” hay “Lắng nghe” khi:

Mọi thứ giờ đây đã có thể được lưu trữ bằng chữ viết/ ghi âm và do đó chúng ta trở nên mất kiên nhẫn và muốn tiếp thu thật nhanh mọi thứ. Và vì mọi thứ đều sẵn có, ta mất đi động lực để lắng nghe cẩn thận những gì đang diễn ra xung quanh (lấy ví dụ, khi giao tiếp phải chú tâm lắng nghe người đối diện để hiểu thông điệp, đi săn phải lắng nghe mọi tiếng động xung quanh…)
Thế giới đang trở nên ồn ào hơn với âm thanh từ xe cộ, hàng quán, vũ trường, những tấm bảng quảng cáo… và do đó mỗi người đã trở thành một trạm phát thanh, âm lượng to hơn, âm vực cao hơn để người khác nghe thấy những gì bản thân muốn nói.

Và khi con người mất đi khả năng “Lắng nghe” là lúc bạo loạn, chiến tranh, vũ lực sẽ xảy ra.

5 cách để lắng nghe nhiều hơn

Vì vậy, Julian hướng dẫn 5 cách giúp ta lấy lại khả năng “Lắng nghe” của con người:

Silence – sự tĩnh lặng. Bạn có thể dành ra 3 phút mỗi ngày chỉ để giữ im lặng và cảm nhận nó.
Sound channels – kênh âm thanh. Rất đơn giản, khi bạn lắng nghe thứ gì đó, ví dụ khi bạn đang ở trong một quán cà phê, bạn hãy tập trung lắng nghe và phân tách âm thanh mình nghe được thành những nguồn riêng biệt: tiếng nói chuyện của bao nhiêu người, tiếng máy pha cà phê, tiếng nước rót ra ly…
Enjoy mundane sounds – tận hưởng âm thanh thường nhật: tiếng máy sấy tóc, tiếng máy xay sinh tố có thể trở nên rất thú vị nếu ta tập trung lắng nghe nó. Julian gọi chúng là những “dàn giao hưởng ẩn mình”.
Listening positions – vị thế khi lắng nghe: ta thay đổi cách mình lắng nghe – từ thụ động sang chủ động, từ phán xét sang cảm thông…
RASA (Receive, Appreciate, Summarize, Ask) – Tiếp nhận, Trân trọng, Tổng hợp, Hỏi lại: đây là những bước cần thiết trong mỗi cuộc hội thoại.

Trong một xã hội hiện đại với Internet ở khắp mọi nơi, nguồn thông tin rất nhanh và sẵn có, chúng ta muốn biết mọi thứ thật nhanh – đọc sách thật nhanh, xem phim thật nhanh, thậm chí vừa coi vừa tua xem kết phim thế nào…Lắng nghe có chủ đích là một nhịp nghỉ để chậm lại và tái cân bằng bản thân. Lần tới dù ở đâu, ở nhà hay quán cà phê, bạn hãy thử để ý lắng nghe âm thanh xung quanh, xem nó như một trò chơi và có thể bạn sẽ thấy tâm trí thoải mái hơn đấy.

Cheers,

us2grow